Amasya Harşena Kalesi'nde süren kazılarda, Evliya Çelebi'nin
Seyahatname'sinde geçen 6 asırlık Yıldırım Han Camisi'nin kalıntılarına ulaşıldı.
Şehrin Yıldırım Bayezid tarafından Osmanlı topraklarına katılmasından sonra kalede fethin sembolü olarak inşa edilen caminin bilindiğinden bahseden Kazı Başkanı İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emine Dönmez, şunları ifade etti:
"Evliya Çelebi Seyahatnamesi'nde, Amasya Kalesi'nde Yıldırım Han Camisi'nden söz ederek 'tavanlarının göğe yükseldiğini' belirtmişti. Caminin kalıntıları, tarafımızdan yürütülen kazıda ortaya çıkarılmıştır."
"ÇOK SAYIDA ÇİVİ, MIH VE KAPI AKSAMI BULUNDU"
Kare planlı yapının minaresinin kuzeybatı yönünde yer aldığını, muhtemelen ahşap dikmeli ve çatılı olduğunu düşündüklerini belirten Doç. Dr. Dönmez, "Ele geçen çok sayıdaki çivi, mıh ve kapı aksamları, sözkonusu caminin ahşap elemanları olduğunu düşündürmektedir" dedi.
2008 yılında Amasya Müzesi'nin arkeolojik kurtarma kazısı yaptığı alanda 2010 yılında yürütülen arkeojeofizik çalışmalarında bazı duvarların tespit edildiğini kaydeden Dönmez, şöyle konuştu:
"Alanının kuzeyinde Roma döneminden kalma bir ateş sunağının kaide boşluğu yer alır. Burada bir ateş sunağı olduğu düşüncesi Amasya'da basılan İmparator Alexander Severus dönemine ait bir gümüş sikke üzerindeki Harşena Dağı betimlemesidir. Sözkonusu sikkede, kalede tapınaklar ve tepede ateş sunağından yükselen alevler görülmektedir. Ateş sunağının kaide boşluğunun kalede bulunan Yıldırım Han Camisi'nin minaresinin kaidesi olarak kullanıldığı düşünülmektedir. Kazı döneminin sonunda gerçekleştirdiğimiz hava fotoğrafı çekiminde bu alanda kare planlı bir temel duvarı ve kuzeybatısındaki minarenin kaidesi olduğu düşünülen ateş çukuru temel boşluğu net olarak görülmektedir. Bu değerlendirmeler, sözkonusu duvarların Yıldırım Han Camisi kalıntıları olabileceği düşüncemizi kuvvetlendirmektedir."
"OSMANLI ARKEOLOJİSİ İÇİN ÇOK ÖNEMLİ"
Kazılarda sokak döşemesinin de ortaya çıktığına değinen Dönmez, sözkonusu mimari buluntuların Osmanlı arkeolojisi için çok önemli keşifler olduğunu belirtti.
Kazılar, Kocaeli Müzesi'nden Ramazan Sayim, Afyon Kocatepe Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Şeyda Algaç, 4 sanat tarihçisi, 2 arkeolog ve 2 öğrenci tarafından yürütüldü.
